Inwestycje w kulturę. Ubogacają życie społeczne, budują lokalną tożsamość, napędzają turystykę i tworzą miejsca pracy. Już niedługo, dzięki unijnemu wsparciu, przekonają się o tym mieszkańcy wielu wielkopolskich gmin. Zajrzeliśmy do Wielenia i Pleszewa, gdzie zabytki znów staną się atrakcyjne, a domy kultury na nowo zaczną tętnić życiem.
Jak wynika z ostatnich danych GUS, instytucje kultury zorganizowały w 2023 roku około 260 tys. wydarzeń artystycznych. Łącznie udział wzięły w nich przeszło 33 mln osób. Spore środki, wspierające ich działalność i rozwój, pochodzą z Funduszy Europejskich. Wielkopolska jest tego najlepszym przykładem. Tylko z puli WRPO 2014-2020 wsparto prawie 100 instytucji kultury, dziedzictwa kulturowego, zabytków. W maju rozstrzygnięto konkurs z programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski, w którym dofinansowanie zdobyło 16 przedsięwzięć, choć chętnych było trzykrotnie więcej!
Wieleń inwestuje w kulturę
Inwestycje czekają na mieszkańców Miasta i Gminy Wieleń. Nową jakość zyskają Ośrodek Kultury „Strzelnica” oraz Wiejski Dom Kultury w Rosku – dwa ważne lokalne ośrodki życia kulturalnego.

Pierwszy z obiektów to budynek Wieleńskiego Bractwa Kurkowego z 1850 roku. Jego modernizacja otwiera nowe możliwości dla mieszkańców i turystów odwiedzających gminę. Historyczna siedziba bractwa stanie się miejscem, gdzie tradycja spotka się z nowoczesnością.
- Zmodernizowany budynek będzie domem Muzeum Ziemi Wieleńskiej, które zaprezentuje bogatą historię regionu. Powstanie tu „Izba Pamięci Wieleńskiego Bractwa Kurkowego”, ukazująca dawne tradycje organizacji – mówi Marcin Waśko, dyrektor Nadnoteckiego Centrum Kultury. - Wyremontujemy salę herbową, gdzie będą organizowane kameralne koncerty, wieczory poetyckie czy małe spektakle teatralne. Będziemy promować głównie muzykę klasyczną. Odnowiona sala kominkowa z nowym zapleczem socjalnym, posłuży jako przestrzeń spotkań różnych grup i organizacji społecznych, jak również będzie służyła jako sala ślubów tutejszego Urzędu Stanu Cywilnego – wymienia.
W budynku powstaną nowe pomieszczenia instruktorskie, gdzie będą się odbywały zajęcia plastyczne, malarskie, muzyczne czy wokalne. Ośrodek ponownie ugości Wieleńską Orkiestrę Dętą, która do tej pory musiała pracować na hali sportowej.
Wiejski Dom Kultury w Rosku, dzięki inwestycji i zaawansowanym pracom remontowym, stanie się nowoczesnym centrum aktywności społecznej i kulturalnej.
- Stworzymy doskonałe warunki do organizacji klubów zainteresowań, które będą integrować mieszkańców. Zorganizujemy zajęcia artystyczne, sportowe, edukacyjne czy rekreacyjne dla wszystkich, niezależnie od wieku – mówi dyrektor. - Jednym z kluczowych elementów nowej oferty będzie rozwijanie i promowanie lokalnej tradycji folklorystycznej, której głównym przedstawicielem są zespoły „Różanie” i „Różanki”. Nowoczesne zaplecze pozwoli im na organizację prób, warsztatów, koncertów, festiwali i konkursów – mówi Marcin Waśko.
Dzięki unijnemu wsparciu, Ośrodek kupi również mobilną scenę pozwalającą na organizację wydarzeń kulturalnych.
- Przemyślany projekt, wsparty Funduszami Europejskimi, umożliwi nam nie tylko przywrócenie świetności historycznym obiektom, ale także upowszechnienie lokalnych tradycji i historii. To inwestycja w trwałe zachowanie tożsamości kulturowej regionu dla przyszłych pokoleń – przekonuje dyrektor.
Całkowity koszt projektu „Kompleksowa modernizacja Ośrodka Kultury Strzelnica w Wieleniu oraz Wiejskiego Domu Kultury w Rosku z zachowaniem i rewitalizacją obiektów dziedzictwa kulturowego” wynosi przeszło 11 mln zł. Unijne dofinansowanie przedsięwzięcia to kwota ponad 8,2 mln zł.
Pleszewski malarz w „Kamienicy”
Dzięki unijnym środkom w Pleszewie powstanie Muzeum Sztuki Współczesnej „Kamienica”. Na jego potrzeby zaadaptowano jeden z najbardziej reprezentatywnych budynków przy miejskim rynku. Obiekt, który przez długi czas pozostawał nieużytkowany, przejdzie generalny remont.

- W podziemiach i na pierwszej kondygnacji powstanie stała ekspozycja twórczości Mariana Bogusza – artysty, grafika i rzeźbiarza czasów awangardy, pochodzącego z naszego miasta. Posiadamy największą kolekcję jego dzieł w całej Polsce. Najwyższy czas się nimi pochwalić – przekonuje Anna Bogacz, rzecznik prasowy urzędu miasta. - Przestrzeń na drugiej kondygnacji przeznaczymy zaś pod wystawy czasowe lokalnych artystów – dodaje.
Zaadaptowane zostanie także poddasze. Będą tam pracownie artystyczne: ceramiczna, malarska, rzeźbiarska, grafiki, tkanin i fotografii.
- Zależy nam nie tylko na pokazaniu dorobku naszego pleszewskiego artysty, ale także włączeniu – zwłaszcza młodych ludzi – w proces tworzenia sztuki, obcowania z nią i rozwijania pasji. Warsztaty będą idealnym miejscem ich artystycznej ekspresji – zapewnia Anna Bogacz.
Unijne wsparcie umożliwi także zakup niezbędnego do prowadzenia działalności kulturalnej sprzętu i wyposażenia oraz konserwację 30 obrazów Mariana Bogusza.
- Dzięki dotacji uratujemy najbardziej reprezentacyjną kamienicę na pleszewskim rynku i otworzymy ją przed mieszkańcami, którzy mają do niej ogromny sentyment – mówi Anna Bogacz. - Długo na to czekaliśmy i już odliczamy dni do oficjalnego otwarcia – dodaje.
Pierwszych efektów możemy się spodziewać na początku 2027 roku.
Całkowity koszt projektu „Muzeum Sztuki Współczesnej ‘Kamienica’”, to kwota przeszło 9 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wynosi ponad 6,6 mln zł.
Pieniądze na zabytki sakralne
Fundusze Europejskie wspierają również remonty zabytków sakralnych. Klasztor Franciszkanów w Poznaniu otrzymał przeszło 24 mln zł unijnej dotacji na modernizację i adaptację zabytków zespołów klasztornych Franciszkanów i Salezjanów.
Archidiecezja Gnieźnieńska dostała z kolei prawie 20 mln zł na prace konserwatorsko-budowlane pięciu obiektów. Dwa z nich – budynek przyklasztorny Klasztoru Bożogrobowców oraz dzwonnica przy katedrze, znajdują się w Gnieźnie. Dodatkowo wsparciem objęto też trzy kościoły drewniane: w Dębnicy, Sławnie i Sokolnikach.
Przedsięwzięcia nie tylko podniosą atrakcyjność regionu poprzez promocję dziedzictwa kulturowego, ale także wesprą integrację społeczną i wzmocnią lokalną tożsamość. Pełna lista dofinansowanych projektów znajduje się tutaj.
Dominik Wójcik