Trzy laboratoria, połączy jeden cel! Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS) rozpoczęło czteroletni projekt strategiczny, którego jednym z założeń jest wsparcie zmian w Wielkopolsce Wschodniej.
Dzięki unijnemu dofinansowaniu powstaną nowoczesne Laboratoria B+R gromadzące i analizujące różnorodne dane oraz oferujące rozwiązania IT na rzecz wsparcia transformacji regionu. Skorzystają z nich samorządy, przedsiębiorcy i mieszkańcy. Wszystko po to, aby proces zmian, zwłaszcza w obszarze energetyki, przebiegał w sposób zaplanowany i przewidywalny.
PCSS, afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN, od lat rozwija technologie, które jeszcze niedawno uchodziły za trudno dostępne – superkomputery, sztuczną inteligencję czy wirtualne modele rzeczywistości. To zaawansowane, ale coraz powszechniej wykorzystywane narzędzia pozwalające przewidywać, modelować i wspierać proces decyzyjny w wielu dziedzinach.
Transformacja ma szczególne znaczenie w Wielkopolsce Wschodniej. Nowa tożsamość gospodarcza subregioniu ma bowiem opierać się na czystej energii, innowacjach i wysokich kompetencjach mieszkańców.
- To przebudowa całego systemu społeczno-gospodarczego subregionu – mówi Tomasz Piontek, kierownik Pionu Zastosowań PCSS. - PSNC Energy Lab będzie mostem łączącym tradycję regionu z jego przyszłością. Dostarczy narzędzi i kompetencji niezbędnych do bezpiecznej i efektywnej transformacji energetycznej – dodaje.
Cyfrowe bliźniaki
Powstaną trzy laboratoria, które dzięki nowoczesnej infrastrukturze B+R i rozwiązaniom IT będą się wzajemnie uzupełniać. Pierwsze to laboratorium cyfrowych bliźniaków, symulacji komputerowych i sztucznej inteligencji.
- Laboratorium to będzie się zajmowało m.in. tworzeniem cyfrowych modeli regionu (cyfrowych bliźniaków) integrujących dane przestrzenne, środowiskowe i energetyczne. Umożliwią one prowadzenie symulacji i prognozę modernizacji wybranych obszarów czy punktów subregionu – od skutków inwestycji w nowe źródła energii, przez procesy rewitalizacji, aż po reakcje systemów na ekstremalne zjawiska pogodowe – tłumaczy Tomasz Piontek. - Wykorzystanie sztucznej inteligencji umożliwi nie tylko zaawansowaną obróbkę i wygodny dostęp do danych, ale także przewidywanie i analizę skutków różnych działań. Laboratorium zapewni naukowe fundamenty transformacji, dostarczając narzędzi i wiedzy do świadomego i popartego danymi podejmowania decyzji – dodaje.
Pierwszym przykładem „cyfrowego bliźniaka” będzie model hotelu „Konin”. Obiekt zostanie przebadany pod kątem poborów energii i możliwości jej produkcji z OZE. Pozwoli to na stworzenie modelu komputerowego budynku lub jego wybranej części i zaproponowanie rozwiązań czyniących budynek jak najbardziej samowystarczalnym energetycznie.
Efektywne węzły i inteligentne sieci
Kolejną jednostką, która powstanie dzięki unijnemu wsparciu, będzie laboratorium efektywnych węzłów cyfrowych, OZE i inteligentnych sieci.
- Będzie się koncentrować na pracach badawczych oraz wytwarzaniu rozwiązań dla hybrydowych instalacji odnawialnych źródeł energii połączonych z magazynami energii – mówi Ariel Oleksiak, kierownik Działu Energooszczędnych Technologii ICT PCSS. – Kluczowe będzie zbadanie, w jaki sposób systemy mogą tworzyć samobilansujące się wyspy energetyczne i integrować z budynkami. Dzięki temu wzrośnie efektywność energetyczna i stabilność zasilania, a lokalne zasoby OZE zostaną lepiej wykorzystane. To właśnie tutaj powstaną praktyczne rozwiązania, które znajdą zastosowanie zarówno w gospodarce, jak i w codziennym życiu mieszkańców – tłumaczy.
Żywe laboratorium
Ostatnim elementem będzie żywe laboratorium interakcji z interesariuszami. Będą tu ewaluowane i popularyzowane rozwiązania opracowane w pozostałych laboratoriach. Miejsce to będzie pełniło rolę przestrzeni współpracy i edukacji dla mieszkańców, samorządowców, przedsiębiorców, nauczycieli i uczniów.
- W ramach tego laboratorium powstanie także Wirtualne Centrum Nauki. W przystępnej formie prezentowane tu będą technologie związane z OZE, AI czy cyfrowymi bliźniakami. Żywe laboratorium zapewni szerokie włączenie społeczne, umożliwi transfer wiedzy i doświadczeń, a także budowę kompetencji cyfrowych i energetycznych wśród lokalnych społeczności – wyjaśnia Tomasz Piontek.
Inwestycja w przyszłość
Projekt PSNC Energy Lab daje Wielkopolsce Wschodniej wiedzę i konkretne narzędzia do prowadzenia transformacji regionu w sposób uporządkowany. Stanowi wsparcie w świadomym i odpowiedzialnym przejściu przez proces obszarowych zmian gospodarczych i społecznych.
- Pozwala przekuć ambitne plany transformacji w realne działania oparte na danych, technologii i zaangażowaniu społecznym. To inwestycja w przyszłość, która wyposaża subregion w trwałe kompetencje potrzebne do budowania gospodarki niskoemisyjnej – przekonuje Tomasz Piontek.
- Efekty będą widoczne nie tylko dziś, w czasie intensywnej transformacji, lecz także w przyszłości – w postaci czystej energii, lepiej zaplanowanej przestrzeni i nowoczesnych rozwiązań cyfrowych – dodaje.
Przedsięwzięcie „PSNC Energy Lab - wsparcie B+R dla kompleksowej transformacji społeczno-gospodarczej w Wielkopolsce Wschodniej z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych nowych generacji” to projekt strategiczny. Jego całkowity koszt wynosi niemal 35 mln zł, z czego dotacja z Funduszy Europejskich to kwota przeszło 24 mln zł.
Dominik Wójcik